Evidence based medicine is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek dat betrouwbaar is omdat de onderzochte groep groot genoeg is. Dit is het geval bij microsatellietinstabiele tumoren, waardoor deze subgroepen in de richtlijnen horen, zo stellen een patholoog en een promovendus pathologie. ‘Maar als je nog gepersonaliseerder te werk wil gaan, is echte personalized medicine niet te vangen in richtlijnen die puur evidence based zijn.’
Hoogleraar pathologie prof. dr. Iris Nagtegaal en promovendus Nelleke Brouwer, beiden van het Radboudumc, zijn geïnteresseerd in de toekomst van de behandeling en uitkomsten van darmkanker, maar ook in het verleden ervan. Ze bekeken data van alle patiënten met coloncarcinoom die tussen 1989 en 2014 behandeld werden en geregistreerd zijn door de Nederlandse Kankerregistatie (n=267.765). Uit deze retrospectieve cohortstudie met follow-up tot 1 januari 2016, blijkt dat de incidentie van zowel colon- als rectumcarcinoom over de jaren is gestegen. De relatieve vijfjaarsoverleving nam significant toe van 53 tot 62 procent voor coloncarcinoom en van 51 tot 65 procent voor rectumcarcinoom.1
De afname van mortaliteit valt samen met veranderingen in de behandeling van darmkanker. Brouwer: ‘Bij gemetastaseerd coloncarcinoom zagen we bijvoorbeeld dat eind jaren tachtig van de vorige eeuw alleen resectie plaatsvond. Over de jaren heen zijn daar chemotherapie en targeted therapy bijgekomen.’ Dat is de overleving met name in stadium II en III ten goede gekomen. ‘Voor stadium I was de vijfjaarsoverleving met 90 procent al heel hoog. Bij gemetastaseerde ziekte is de vijfjaarsoverleving gestegen van 4 naar 10 procent. Een sterke verbetering dus, al blijft de kans op overleving nog steeds laag’, aldus Brouwer. ‘Ons onderzoek laat zien dat we de afgelopen tijd overlevingswinst hebben geboekt met nieuwe behandelmogelijkheden. We zijn nu op een punt gekomen dat we, om nog meer overlevingswinst te kunnen boeken, behandelingen verder zullen moeten personaliseren.’
