Immuuntherapie leidt bij een (klein) deel van de patiënten met gemetastaseerd melanoom stadium IIIC/IV tot een langdurige progressie vrije overleving, maar niet alle patiënten komen in aanmerking voor immunotherapie als eerstelijnsbehandeling. De Nederlandse WIN-O COWBOY-studie heeft als doel na te gaan of een kortdurende inductie behandeling met vemurafenib plus cobimetinib het percentage patiënten dat zo’n langdurige respons op immuuntherapie heeft kan vergroten.
Voor mensen met gemetastaseerd melanoom zijn de afgelopen jaren twee nieuwe soorten behandeling beschikbaar gekomen: een behandeling met BRAF/MEK- remmers (targeted therapy) en immuuntherapie. ‘Het boeiende is dat deze twee vormen van therapie wat betreft het responspercentage, de snelheid waarmee de respons optreedt en de duur van de respons precies elkaars tegen gestelde zijn’, vertelt internist-oncoloog dr. Rutger Koornstra (Rijnstate en Radboudumc), principal investigator van de COWBOY-studie. ‘Een behandeling met een combinatie van een BRAF-remmer en een MEK-remmer leidt bij het merendeel van de patiënten tot een respons; een respons die bovendien zeer snel tot stand komt, soms binnen enkele dagen. De duur van de respons bij BRAF/MEK-remming is echter relatief kort, de mediane respons duur bedraagt ongeveer twaalf maanden. Immuuntherapie vormt ten aanzien van deze parameters als het ware het spiegelbeeld van de BRAF/MEK-remming: de respons komt langzaam op gang, het responspercentage is lager – met name bij monotherapie met een immuuntherapie – maar ruim 20% van de patiënten vertoont wel een zeer langdurige respons. We hebben inmiddels data van patiënten die al tien jaar progressievrij zijn na immuuntherapie.’
Deze eigenschappen van beide behandelmogelijkheden roepen natuurlijk de vraag op of je door beide therapieën te combineren niet the best of both worlds kunt bereiken. Dus, een hoog responspercentage een snelle respons en een langdurige respons. Koornstra: ‘De eerste poging daartoe bleek geen succes. De onder zoeksgroep van prof. dr. Antoni Ribas onderzocht in 2012 in het UCLA het effect van een gecombineerde behandeling met de BRAF-remmer vemurafenib en het immuuntherapeuticum ipilimumab. De studie moest worden afgebroken vanwege het optreden van ernstige levertoxiciteit bij de patiënten die de combinatie behandeling ondergingen.’1
