Als gevolg van genetische afwijkingen maken tumorcellen eiwitten aan die door het immuunsysteem herkend kunnen worden als lichaamsvreemd. Idealiter leidt dit tot het in gang zetten van een effectieve immuunreactie tegen de tumorcellen. Het feit dat kanker een veelvoorkomende ziekte is, bewijst dat deze kankerimmuniteitscyclus niet altijd optimaal verloopt.
Eigenlijk zou de ziekte kanker helemaal niet mogen bestaan. Immers, als gevolg van hun genetische afwijkingen brengen de meeste tumorcellen een of meer eiwitten tot expressie die zodanig veranderd zijn dat het immuunsysteem ze waarneemt als “nietlichaamseigen”. Als reactie op die herkenning zal het immuunsysteem een afweerreactie in gang zetten tegen de cellen met de afwijkende eiwitten en deze cellen vernietigen. Het idee is dat dit ook aan de lopende band in ons lichaam gebeurt. Er ontstaan voortdurend afwijkende cellen die door het immuunsysteem vakkundig worden herkend en opgeruimd. Kanker zou dus eigenlijk helemaal niet mogen voorkomen. Het feit dat alleen al in Nederland per jaar bij meer dan 100.000 mensen de diagnose “kanker” wordt gesteld, maakt duidelijk dat het immuunsysteem soms niet in staat is de tumorcellen tijdig te herkennen en/of vakkundig op te ruimen. In 2013 en 2017 beschreven Daniel Chen (Stanford University) en Ira Mellman (University of California) van Genentech/Roche gedetailleerd de zeven stappen die moeten verlopen om tot een succesvolle immuunreactie tegen tumorcellen te komen.1,2 Deze zogeheten kankerimmuniteitscyclus maakt tevens duidelijk hoe de huidige vormen van immuuntherapie werken en op welke punten de cyclus versterkt kan worden. Zie ook de figuur.
‘Indien de kankerimmuniteitscyclus vastloopt kan het weer “aanzwengelen” van de cyclus ook de immuun respons weer op gang brengen’