Snellere, gecontroleerde en gecoördineerde beschikbaarheid van veelbelovende medicatie die nog niet in het basispakket zit: dat is het doel van het Drug Access Protocol (DAP). Prof. dr. Emile Voest, internist-oncoloog in Antoni van Leeuwenhoek en lid van het DAP-team, vertelt over de voortgang van het project dat begin 2021 is gestart. ‘Soms zijn ideeën zo logisch dat je je afvraagt waarom je er niet eerder op was gekomen.’
Geneesmiddelen voor oncologische aandoeningen zijn vaak pas lang na hun introductie beschikbaar voor patiënten. Soms is een geneesmiddel nog niet officieel goedgekeurd door de EMA, is het wachten op voldoende data voor een definitieve toelating, of belanden geneesmiddelen in de sluis voor dure medicijnen, in afwachting van onderhandelingen met de zorgverzekeraar. Om deze geneesmiddelen sneller bij de patiënt te krijgen, startten de NVMO, NVALT, Antoni van Leeuwenhoek, Zorginstituut Nederland en Zorgverzekeraars Nederland het Drug Access Protocol (DAP), in navolging van de DRUP-studie voor offlabel gebruik.
‘Bij de DRUP-studie zagen we dat de gestructureerde manier van dataverzameling erg goed ging’, zegt Voest, die samen met prof. dr. Haiko Bloemendal en prof. dr. Egbert Smit deel uitmaakt van het DAP-team. De drie bedachten hoe mooi het zou zijn als er ook een protocol zoals DRUP zou zijn voor gestructureerde dataverzameling van de werking van onlabel-medicijnen die nog niet tot de markt zijn toegelaten. ‘Studies van fabrikanten hebben vaak strikte inclusiecriteria. Het is waardevol om zo dicht mogelijk op de praktijk te zitten, en de impact van een medicijn in real life te zien.’
Cemiplimab
Het eerste middel dat in DAP is opgenomen is cemiplimab, voor gemetastaseerd cutaan plaveiselcelcarcinoom. Sinds de start van het project zijn intussen 115 patiënten toegelaten tot de behandeling. Deze geleide introductie is een succes, vindt Voest. ‘Studies lieten een potentiële meerwaarde van het middel zien, maar we hadden geen systeem om het in het zorgsysteem te laten landen. Bovendien is het geen gratis middel. Dat zou betekenen dat de behandeling van deze 115 patiënten zou stoppen.’ Zonder DAP was de introductie van het middel een veel langer proces geweest. ‘We hebben 115 patiënten nu sneller een behandeling gegeven.’