De invloed van luchtverontreiniging op het ontstaan van longkanker blijft intrigeren. Onderzoek op dit gebied en studies die vooral ingaan op de meerwaarde van immuun- en doelgerichte therapie voor specifieke patiëntengroepen, horen tot de selectie die longarts dr. Daphne Dumoulin maakte van de presentaties over longkanker tijdens ESMO Congress 2022.
‘Indrukwekkend’, dat vond Daphne Dumoulin de studie naar de invloed van luchtverontreiniging op het ontstaan van longkanker bij niet-rokers. De onderzoekers vergeleken de concentraties van stofdeeltjes onder de 2.5 micrometer (PM2.5) wereldwijd, zoals fijnstof en dieselpartikels, met de mondiale prevalentie van mensen met een EGFR-mutatie.1 Wat opvalt is dat de gebieden met verhoogde concentraties PM2.5, zoals de Sahara en delen van Azië, overeenkomen met de gebieden waar de onderzoekers meer mensen vonden met een EGFR-mutatie. ‘Mogelijk is er een relatie tussen blootstelling aan PM2.5 en prevalentie van EGFR-mutaties. De onderzoekers hebben dat verder niet onderzocht, maar dat zou je graag willen weten.’
Wat de onderzoekers wél deden, in een ander deel van de studie, was muizen met een EGFR- of KRASmutatie blootstellen aan PM2.5 fijnstof. ‘Het blijkt dat ze daarna kanker krijgen. PM2.5-fijnstof of een EGFR- of KRAS-mutatie alleen is daarvoor niet voldoende, maar de combinatie wel. Kennelijk is blootstelling aan luchtvervuiling samen met één van deze mutaties voldoende om kanker te ontwikkelen.’
De onderzoekers zagen ook dat zich bij gezonde niet-rokers pathogene mutaties ontwikkelden in een klein deel van de cellen, zoals EGFR- en KRAS-mutaties. Als die cellen in een muismodel worden blootgesteld aan PM2.5 doet zich een toename voor van interleukine-1 beta (IL-1ß). ‘IL1ß zorgt voor vermeerdering van het aantal type-II alveolaire cellen, wat een rol kan spelen bij het ontstaan van kanker. Tegelijkertijd weten we dat je met canakinumab IL-1ß kunt remmen, en daarmee mogelijk zelfs tumorgroei bij deze groep kunt afremmen of voorkomen. Dat was geen onderdeel van de studie, maar het heeft me aan het denken gezet. Canakinumab zou dus mogelijk een rol kunnen spelen bij het voorkomen van longkanker bij niet-rokers die worden blootgesteld aan PM2.5. Ik hoop dat dat verder wordt uitgezocht.’
