Merkelcelcarcinoom (MCC) is pathologisch goed te diagnosticeren, maar is een zeldzame ziekte en wordt daardoor niet altijd snel herkend. Oncologisch chirurg dr. Alexander van Akkooi (Antoni van Leeuwenhoek) en patholoog prof. dr. Axel zur Hausen (Maastricht UMC+) vertellen over de diagnostiek en de pathologie.
Merkelcelcarcinoom wordt van oudsher vaak vergeleken met melanoom, maar de twee ziekten hebben een verschillende oorsprong en histologie. ‘Een melanoom is vaak een pigmentvlek die gaat veranderen, jeuken of bloeden door kwaadaardige melanocyten, terwijl MCC nodulair groeit en roodpaars van kleur is’, vertelt Van Akkooi. ‘Qua gedrag is er wel overeenkomst. Beide ziekten zaaien vaak uit naar regionale lymfeklieren. De behandeling is daardoor van oudsher vergelijkbaar, namelijk het verwijderen van de tumor en een lymfeklieroperatie. MCC wordt wel vaker bestraald, omdat de tumoren vaak in het hoofdhalsgebied liggen en opereren dan lastig kan zijn. Door betere technieken en toegenomen kennis wordt MCC tegenwoordig meer geopereerd.’
Vertraging
Het is van belang om MCC vroeg te herkennen en te behandelen, voordat metastasering optreedt. Maar doordat MCC zeldzaam is, zal dat niet altijd gebeuren. Zur Hausen: ‘Een arts kan MCC aanzien voor een abces of een basaalcelcarcinoom. Dat geeft vertraging in de diagnostiek. Alleen behandelaars die MCC vaker zien, zullen het snel herkennen. Pathologisch kan de ziekte wel steeds beter worden herkend. Wellicht verklaart dat de stijging in incidentie de afgelopen jaren. Maar misschien neemt de incidentie daadwerkelijk toe, vanwege de vergrijzing en meer gebruik van langdurige immuunsuppressie. Dat zijn beide risicofactoren voor MCC.’