Moleculaire beeldvorming met radioactief gelabelde antilichamen is mogelijk een goede methode om patiënten met heldercellig niercelcarcinoom voor behandeling te identificeren. De internationale ZIRCON-studie onderzoekt hoeveel beter deze techniek is dan de huidige gouden standaard.
‘De standaardbehandeling bij het lokaal niercelcarcinoom is chirurgie, maar bij patiënten met een verhoogd operatierisico bevriezen we de tumor soms. Vooral de wat oudere patiënten met comorbiditeit krijgen vaak zo’n cryotherapie als eerste behandeling’, vertelt prof.dr. Peter Mulders. ‘De langetermijnresultaten van cryobehandeling zijn niet slecht, maar er is een relatief grotere kans op een recidief, waarna je de behandeling wel kunt herhalen.’ Follow-up na een cryobehandeling gebeurt nu met een CT-scan of echografie, maar de verwachting is dat een PET-scan met een radioactief gelabeld antilichaam superieur is in het aantonen van resttumor en recidieven.
De basis voor deze techniek is jaren geleden in Nijmegen gelegd. ‘Het antilichaam girentuximab dat we gebruiken hebben we hier ontdekt. Het is gericht tegen carbonanhydrase IX (CAIX), een eiwit dat op heldercellig niercarcinoom in hoge mate tot expressie komt (zie kader). Door dit antilichaam te koppelen aan een radioactief label kunnen we het zichtbaar maken met een girentuximab-PET-scan. Zo hopen we beter onderscheid te kunnen maken tussen patiënten bij wie de er een recidief is en cryobehandeling eventueel herhaald moet worden en patiënten bij wie dat niet hoeft.’ Mulders en zijn collega’s hebben in een kleine studie al laten zien dat radio-immunodetectie met gelabeld girentuximab een gevoelige manier is om patiënten die een cryobehandeling hebben ondergaan te vervolgen.1 In deze studie werd girentuximab gelabeld met radioactief indium, tegenwoordig gebeurt dat meestal met radioactief zirconium.
De 89Zr-girentuximab-PET-scan is ook op andere plaatsen in de behandeling van niercelcarcinoom zeer welkom. ‘Er is behoefte aan niet-invasieve methodes om het niercelcarcinoom te subtyperen. Ook bij het determineren van een afwijking in de nier en vaststellen om welk type kwaadaardigheid het gaat. Dat kan de uitkomst van de ingreep ten goede komen’, aldus Mulders. In zijn presentatie op het online WIN-O-symposium afgelopen maart liet Mulders casussen zien waarbij de bevindingen die gedaan worden met de girentuximab-PET-scan bepalend waren bij de behandelkeuze voor ofwel chirurgie of systemische behandeling.
